1) Keris Mas
Kamaluddin Muhamad ialah seorang Sasterawan Negara Malaysia 1981.
Beliau lebih dikenali sebagai Keris Mas. Beliau seorang wartawan, editor,
pentadbir sastera, sasterawan, dan pengkritik.
Beliau dilahirkan di Kampung Ketari, Bentong, Pahang pada 10 Jun
1922. Menerima pendidikan di Sekolah Melayu Bentong; Sekolah Tawalib di
Sumatera iaitu sebuah sekolah menengah dengan pengantar bahasa Indonesia dan
bahasa Arab. Keluarganya berharap beliau akan bekerja sebagai guru agama.
Seterusnya, beliau menyambung pelajaran di Kolej Kulliahtul Muallimin
Al-Islamiah, Sumatera (Maktab Perguruan Islam) bagi melayakkan beliau menjadi
seorang guru. Beliau juga mempelajari bahasa Belanda. Kemudian, beliau belajar
di Pitman College, Singapura (1940) untuk mengambil peperiksaan matrikulasi
Universiti London. Namun, pengajiannya terhalang kerana Perang Dunia Kedua
meletus.
Politik
Beliau pernah terbabit dengan Parti Kebangsaan Melayu Malaya (PKMM)
cawangan Pahang dan menjadi Exco penerangannya. Pada 1947, Keris Mas hadir
dalam Kongres PKMM di Singapura mewakili negeri Pahang.
Kerjaya
Semasa penjajahan Jepun, Keris Mas bekerja sebagai kerani di gudang
percetakan Dai Nippon Insatsu di Singapura.
Apabila British kembali ke Tanah Melayu pada 1948, beliau berkhidmat
di akhbar Melayu Raya dan Warta Negara sebelum berpindah ke Utusan Melayu di
Singapura. Tumpuan tugas beliau ialah memastikan majalah Mastika dan akhbar
Utusan Zaman mendapat tempat di hati pembaca.
Beliau berpindah ke Dewan Bahasa dan Pustaka setelah dijemput oleh
Ungku Aziz yang menjadi pengarah DBP cawangan Johor Bharu sebagai Ketua
Bahagian Pengarang (1 Julai 1966 – 30 Jun 1971) dan sebagai Ketua Bahagian
Pembinaan dan Pengembangan Sastera mulai 1 Julai 1971 hingga 10 Jun 1977.
Beliau bertangungjawab sebagai Ketua Pengarang majalah Dewan Sastera dan Dewan
Bahasa. Keris Mas bersara pada tahun 1977.
Kegiatan persatuan
Keris Mas ahli aktif dalam Angkatan Sastera 50 atau 'Asas 50' Novel
dan cerpen Asas 50 cenderung kepada 'Seni untuk Masyarakat'. Mereka pernah
menghantar 'Memoranda Asas 50' kepada kerajaan dan membentangkan cita-cita dan
perjuangan pertubuhan itu. Kegigihannya menyebabkan beliau dilantik sebagai
Ketua Satu ASAS 50.
Semasa berkhidmat di DBP, beliau aktif dalam Persatuan Penulis
Nasional (PENA) dan Gabungan Persatuan Penulis Nasional (GAPENA).
Penulisan
Keris Mas dalam berkarya telah menghasilkan 60 buah cerpen dengan
cerpen pertamanya berjudul Wasiat Orang Bangsawan, tersiar di majalah Suluh
Malaya (1 Jun 1946). Semua cerpen-cerpennya terkumpul dalam antologi cerpen:
Mekar dan Segar (1959), Dua Zaman (1963), Patah Tumbuh (1963) dan Pertentangan
(1968). Antologi cerpen Patah Tumbuh juga pernah menjadi teks subjek
Kesusasteraan Melayu di peringkat STPM.
Antara novel penghasilan Keris Mas ialah Pahlawan Rimba Malaya
(1946), Korban Kesuciannya (1949), Anak Titiwangsa (1967), Saudagar Besar Dari
Kuala Lumpur (1983) dan Rimba Harapan (1985). Novel Rimba Harapan telah
diterjemahkan oleh Adibah Amin kepada 'Jungle of Hope' dan diangkat sebagai teks
kajian komponen sastera, Bahasa Inggeris SPM.
Beliau banyak menghasilkan karya kreatif lama sebelum ASAS 50
ditubuhkan. Novel pertamanya, Pahlawan Rimba Malaya (1976) lebih pendek
daripada manuskrip asalnya kerana penerbit berhadapan kekurangan kertas.
Pahlawan Rimba Malaya, Korban Kesuciannya dan Anak Titiwangsa merupakan tiga
buah novel yang sederhana. Pahlawan Rimba Malaya ditulisnya selepas pendudukan
Jepun sementara Korban Kesuciannya (1949) ditulisnya semasa bekerja di Utusan
Melayu. Anak Titiwangsa (1967) pula dihasilkan semasa di DBP.
Selaku Pegawai Penerangan PKMM, beliau menulis sebuah cerpen
perjuangan bertajuk “Darah dan Air Mata” (majalah Kenchana ; 15 Oktober 1947).
Antara 1950–1960-an, beliau cukup aktif menghasilkan cerpen bermutu berkisar
tentang masyarakat Melayu tempatan dan berunsur didaktik (bertujuan mengajar).
Persoalan yang relevan pada masa itu yang digarap oleh beliau ialah
soal cinta, kepincangan masyarakat, perjuangan kebangsaan, kisah darurat dan
sosial-politik sesudah merdeka 1957. Semua persoalan berdasarkan pengalaman
Keris Mas di Pahang dan seluruh Tanah Melayu/Singapura sejak tahun 1940-an
hinggalah sesudah merdeka, 1957.
Penghargaan
Beliau dipilih sebagai penulis Tamu Dewan Bahasa dan Pustaka selama
setahun (1 Julai 1977 hingga 30 September 1978). Sebagai Penulis Tamu, beliau
menulis memoir mengenai penglibatannya dalam perkembangan sastera sepanjang
1945–1977. Keris Mas menjadi Karyawan Seni di Universiti Malaya (1979–1980) dan
membantu dalam kursus penulisan kreatif. Pada 1980-an, Keris Mas menghasilkan
novel Saudagar Besar dari Kuala Lumpur – novel sosiopolitik yang disiarkan
setiap minggu di akhbar Mingguan Malaysia.
Beliau dilantik sebagai Penulis Tamu DBP sekali lagi (1985–1986)
dan berjaya menghasilkan sebuah novel yang berjudul Rimba Harapan.
Beliau menerima 'Anugerah Pejuang Sastera' dan membawa pulang RM10
000.00, watikah daripada Perdana Menteri Malaysia ketika itu, Tun Hussein Onn
pada 29 Mei 1976. Perdana Menteri melantik beliau sebagai Setiausaha Panel
Hadiah Karya Sastera (1971–1976), dan anggota Panel Anugerah Sastera Negara
1979. Beliau penerima Anugerah Sastera Negara yang pertama (1981). Majlis
diadakan di Dewan Bankuet, Bangunan Parlimen pada 26 April 1981 oleh Yang
di-Pertuan Agong ketika itu, Sultan Ahmad Shah Al-Musta’in Billah ibni Almarhum
Sultan Abu Bakar. Pada tahun 1987, beliau menerima Anugerah ASEAN (dalam bidang
kesusasteraan).
Keris Mas juga dianugerahkan Ijazah Kehormat Doktor Persuratan oleh
Universiti Sains Malaysia pada 5 Ogos 1989
Hasil penulisan
Anak Titiwangsa : DBP, 2010.
Darah dan air mata : kumpulan cerpen pilihan : DBP, 2006.
Saudagar Besar dari Kuala Lumpur: DBP, 2003.
Sasterawan negara Keris Mas : tanggapan tokoh dan sarjana/
diselenggarakan oleh A. Karim Abdullah & A. Rahim Abdullah : DBP, 2001.
Jungle of hope / Keris Mas ; (terjemahan) Adibah Amin. : DBP, 2000.
Koleksi terpilih sasterawan negara Keris Mas / penyelenggara A.
Rahim Abdullah: DBP, 1995.
Dua novel Keris Mas : Pahlawan Rimba Malaya dan Korban Kesuciannya
/ diselenggarakan oleh A. Karim Haji Abdullah : DBP, 1993.
Kumpulan cerpen 1946-1989 : DBP, 1992.
Patah tumbuh : Cerita-cerita pendek dikumpulkan dan dibicarakan
oleh Syed Husin Ali :Fajar Bakti, 1991
Perbincangan gaya bahasa sastera : DBP, 1988.
Rimba harapan : DBP, 1986.
Blood and tears: Fajar Bakti, 1984
Esei pilihan Keris Mas : kesusasteraan, bahasa, dan kemasyarakatan
/ disusun oleh A. Bakar Hamid.: DBP, 1981.
Laporan Panel Anugerah Sastera Negara, 1981 : DBP, 1981.
Terjemahan ke dalam bahasa Rusia
Keris Mas. Nashi Torgovie Ryadi (Kedai Sederet Di Kampung Kami).
Terjemahan B. Parnikel – U Obochini Shosse. Rasskazi Sovremennih Malayskih
Pisatelei (Di Tepi Jalan. Cerita Pendek Penulis Melayu Moden). Penyusun B.
Parnikel. Moscow: Vostochnaya Literatura, 1963.
Keris Mas. Oni Ne Ponimayut (Mereka Tidak Mengerti). Terjemahan R.
Korigodsky – Sovremennaya Malayziyskaya Novella (Cerita Pendek Malaysia Moden).
Penyusun V. Sigaev, B. Parnikel. Prakata oleh B. Parnikel. Moscow: Progress,
1977.
Keris Mas. Chudo-Pechka (Dapur Ajaib). Terjemahan E. Cherepneva –
Aziya i Afrika Segodnya (Asia dan Afrika Hari Ini), 1979, № 5, hlm. 11-16.
Keris Mas. Oni Ne Ponimayut (Mereka Tidak Mengerti). Terjemahan R.
Korigodsky – Izbrannie Proizvedeniya Pisateley Yugo-Vostochnoy Azii (Karya
Pilihan Penulis Asia Tenggara). Moscow: Khudozhestvennaya Literatura, 1981.
Meninggal dunia
Keris Mas atau Kamaludin Muhamad meninggal dunia di Hospital Besar
Kuala Lumpur pada 9 Mac 1992 kerana sakit jantung. Jenazah dikebumikan di Tanah
Perkuburan Islam Bukit Kiara, Kuala Lumpur. Beliau terlantar di hospital
beberapa lama kerana penyakit misteri.
Beliau meninggalkan isteri Roswita Ali, dua anak Hayati dan Amir,
dan tujuh orang cucu.
2) Rahim
Kajai
Kajai dilahirkan di Setapak,
Kuala Lumpur pada tahun 1894. Beliau terkenal dalam kalangan orang banyak atau
melalui karya-karya penulisannya dengan nama Abdul Rahim Kajai dan yang ringkas
sekali, Kajai. Bapa Abdul Rahim Kajai, Salim Kajai berasal dari
Kampumg Kajai Minangkabau, Sumatera. Sempena dengan nama kampung tersebut, ayah
beliau yang bernama Salim dipanggil Salim Kajai.
Setelah kembali dari Mekah pada
tahun 1909, Kajai bekerja sebagai penjilid dan kemudiannya menjadi pengatur
huruf Melayu di pejabat cap kerajaan di Kuala Lumpur selama tiga setengah
tahun. Di samping bekerja sebagai wartawan, Kajai juga melibatkan diri dalam kegiatan-kegiatan
sukarela. Semasa menjadi wakil khas Warta Malaya, Kajai dilantik menjadi ahli
kehormat “Persidangan Melayu Setapak” yang diketuai Muhamad Zakariah. Kajai
tidak ketinggalan melibatkan diri dalam kegiatan keagamaan dan pernah dilantik
menjadi ahli jawatankuasa masjid Setapak. Kajai berhenti secara rasmi dari
menjadi pengarang Warta Malaya dan terus berkhidmat sebagai pengarang dengan
Utusan Melayu, iaitu sebuah akhbar yang dimodali dan dimiliki oleh ‘orang
Melayu jati’ pada bulan Ogos 1939.
Tidak berapa lama kemudian Kajai
telah diberi tanggungjawab mengetuai sidang pengarang syarikat Utusan Melayu.
Pada tahun 1912-1913, beliau pergi ke Singapura untuk bekerja sebagai pengantar
huruf Inggeris di syarikat Malaya Publishing House. Ketika usianya 26 tahun
(1919/1920), beliau mula meminati bidang kewartawanan. Beliau pernah
menyumbangkan rencana-rencana berkenaan sosial dan agama serta berita di dalam
Utusan Melayu dan Lembaga Melayu.
Antara sumbangan Kajai dalam dunia
persuratan melayu merangkumi Akhbar Saudara (1930-1931), Akhbar Majlis
(1931-935), Syarikat Akhbar Warta Malaya (1935-1939) dan Syarikat Akhbar Utusan
Melayu ( 1939-1940). Kegigihan Abdul Rahim Kajai dalam memperdalamkan ilmu
pengetahuan serta memberi sumbangan ke arah kemajuan serta perkembangan bangsa
dan bahasa Melayu memang tidak dapat disangkal lagi. Ini telah beliau lakukan
dalam bidang persuratan yang memang berkait rapat dengan bidang bahasa . Oleh
itu tidaklah hairanlah beliau layak digelar sebagai “Bapa Wartawan Melayu’ oleh
para pengkagum dan pengkritiknya. Tulisannya dalam akhbar-akhbar serta
majalah-majalah banyak memberi aspirasi dan motivasi kepada sesiapa jua yang
membaca dan menghayatinya.
3) Dato Onn
Dato' Sir Onn Jaafar (12 Februari
1895 - 19 Januari 1962) merupakan pengasas dan Presiden Pertubuhan Kebangsaan
Melayu Bersatu (UMNO). Beliau pernah dilantik sebagai Menteri Besar Johor pada
1 Jun 1947 tetapi beliau telah meletakkan jawatan tiga tahun kemudian iaitu
pada 18 Mei 1950 untuk menumpukan perhatiannya kepada UMNO.
Kehidupan awal
Beliau dilahirkan di Batu Pahat,
Johor serta merupakan anak kepada Datuk Jaafar bin Haji Muhammad, Menteri Besar
Johor yang pertama. Seorang kerabat diraja Johor, beliau dipelihara oleh Sultan
Ibrahim ibni Sultan Abu Bakar sejak kecil, dan mendapat pendidikan Melayu
sebelum melanjutkan pelajarannya di England.
Beliau pernah menjadi ahli Majlis
Mesyuarat Kerajaan Johor. Semasa zaman Pendudukan Jepun, beliau menjadi Ketua
Pejabat Kawalan Makanan Negeri Johor.
Wartawan
Beliau bekerja sebagai wartawan
pada tahun 1930 ketika berumur 35 tahun, dan pada tahun 1934, menjadi pengarang
Lembaga Malaya dan Harian Lembaga. Rencana tulisan beliau sering mengkritik
masyarakat Melayu dan mendesak agar perubahan dilakukan. Onn Jaafar mendapati orang-orang
Cina tidak segan berkebun sayur , membuka kedai jahit dan lain-lain pekerjaan
yang dianggap rendah oleh orang Melayu. Beliau dilantik menjadi pengarang
Warta Malaya mulai 1 Januari 1930 hingga penghujung 1933.
Dibuang ke Singapura
Pada tahun 1917, Sultan Johor
mengarahkan Onn Jaaafar menyertai Pasukan Tentera Johor (JMF) dan ditempatkan
di Pulau Belakang Mati, Singapura- markas JMF. Jawatan tertinggi beliau ialah
Leftenan. 'Johor Malay Force' ini ditubuhkan oleh Sultan Abu Bakar.
Pada 1920 beliau bekerja semula di
Pejabat Penasihat Johor tetapi dipecat oleh Sultan Ibrahim pada 31 Jun 1920
kerana membidas baginda tanpa berselindung berkaitan isu harta.
Dari tahun 1927-1936 Onn Jaafar
dibuang negeri ke Singapura oleh Sultan Ibrahim kerana menyiarkan berita Sultan
Ibrahim memperalatkan JMF sebagai buruh paksa dalam akhbar Sunday Mirror.
Sultan Ibrahim membina padang lumba kuda dan membuka ladang di Pagoh, Tasek
Utara dan Pasir Pelangi menggunakan JMF. Sultan Ibrahim telah memerintahkan supaya
mendakwa Sunday Mirror, tetapi perkara itu lenyap begitu sahaja.
Pada awal bulan Oktober 1930, Onn
Jaafar mengkritik perkahwinan Sultan Ibrahim dengan Helen Wilson (1889-1978)
seorang wanita England. Pada 12 Mac 1934, baginda mengelilingi dunia diiringi
Sultanah Helen Wilson dan Setiausaha Sulitnya, Kapten Sheikh Abdullah Yahya.
Pegawai daerah vs Selempang Merah
Beliau bertugas sebagai Pegawai
Daerah Batu Pahat era pentadbiran penjajah British, tetapi kemudian berhenti
kerana membantah dasar-dasar jajahan. Onn Jaafar menggantikan tempat Encik
Ismail bin Datul Abdullah bin Abdul Rahman, pegawai daerah yang telah dibunuh
dengan secara kejam oleh gerila-gerila 'Bintang Tiga' di Benut pada 10 Jun
1945.
Selepas Jepun menyerah kalah, ramai
orang Melayu yang bekerja sebagai polis dan ketua kampung telah ditangkap,
hilang dan dibunuh oleh MPAJA antara Mac-April 1945 Parti Komunis Malaya
sejak hujung 1944 telah menyerang balai polis Jepun dan konvoi . Rasa benci
orang Melayu terhadap orang Cina memuncak lalu menubuhkan tentera sabilillah.
Onn Jaafar atas arahan Sultan Johor telah berunding dengan Kiai Salleh supaya
menghentikan sengketa Melayu-Cina itu. Kemaraan Tentera Selempang Merah yang
berbekal tangkal azimat dan citra jihad berjaya disekat.
Pengasas UMNO
Pada 1 - 4 Mac 1946, 41 buah
persatuan Melayu telah berhimpun di Kelab Sultan Sulaiman, Kuala Lumpur untuk
menghadiri Kongres Melayu pertama yang diadakan untuk menentang Malayan Union
yang diperlihatkan sebagai ancaman terhadap hak istimewa orang Melayu dan
kedudukan sultan-sultan Melayu. Hasil daripada mesyuarat ini, sebuah badan yang
mewakili orang Melayu telah ditubuhkan ketika Kongres ketiga diadakan di Johor
Bahru pada 1 Mei 1946. Disebabkan beliau amat aktif dalam gerakan nasionalisme
Melayu, kongres itu melantik beliau sebagai presiden pertama.
Pada 1 Jun 1947, beliau dilantik
menjadi Menteri Besar Johor. Tiga tahun kemudian, beliau meletakkan jawatan
untuk menumpukan masanya kepada UMNO. Di bawah kepimpinannya, UMNO berjaya
memaksa kerajaan British untuk membubarkan Malayan Union dan diganti dengan
Persekutuan Tanah Melayu. Persekutuan Tanah Melayu 1948 mengekalkan kedudukan
Raja-raja Melayu dan memperketatkan syarat-syarat kerakyatan, serta memberi hak
istimewa Melayu.
Beliau kemudian berasa kecewa
dengan apa yang beliau anggap sebagai dasar-dasar perkauman UMNO serta
mencadangkan bahawa keahlian parti dibuka kepada semua penduduk Tanah Melayu
tanpa mengira kaum dan nama UMNO ditukarkan menjadi "Pertubuhan Kebangsaan
Penduduk Tanah Melayu Bersatu". Oleh sebab cadangan itu ditentang, beliau
meletakkan jawatan sebagai presiden UMNO apabila persidangan Majlis Mesyuarat
Agung Keenam diadakan pada 25 hingga 26 Ogos 1951.
Beliau kemudiannya menubuhkan Parti
Kemerdekaan Malaya (IMP) pada 26 Ogos, 1951. Malangnya, parti tersebut tidak
mendapat sokongan daripada orang Melayu. Pada tahun 1954, beliau meninggalkan
parti itu untuk menubuhkan Parti Negara bagi tujuan bertanding dalam pilihan
raya umum yang pertama di Persekutuan Tanah Melayu pada tahun 1955. Parti
Negara menyekatkan keahlian bukan orang Melayu dalam satu percubaan untuk
memperoleh sokongan daripada orang-orang Melayu. Walaupun demikian, partinya
masih gagal mendapat sokongan dan tidak memenangi sebarang kerusi dalam pilihan
raya itu. Bagaimanapun, Dato Onn masih berusaha untuk mendapatkan tempat dalam
politik. Akhirnya, beliau berjaya mendapat satu kerusi di kawasan parlimen
Kuala Terengganu Selatan dalam Pilihan Raya Umum 1959 dengan bantuan parti PAS.
Keluarga
Beliau mendirikan rumah tangga
bersama Datin Halimah Hussein, dan salah seorang daripada anak mereka ialah
Allahyarham Tun Hussein Onn. Beliau meninggal dunia pada tahun 19 Januari 1962
dan dikebumikan di Makam Mahmoodiah, Johor Bahru, Johor.
Garis masa
1895: Dilahirkan di Seri Gambir,
Johor Bahru .
1901 Menjadi anak angkat Sultan
Ibrahim dan menghabiskan masa di Istana Johor. Belajar bahasa Inggeris dengan
wanita Inggeris.
1902 Ibunya Rugayah meninggal dunia
1903 Belajar di Alderburgh Lodge
School, Suffolk, England . Dia ke sana sebagai pengiring putera-putera Sultan
Johor.
1910 25 Mac kembali ke Johor dengan
perawakan Barat.
1910-1911 Belajar di di Maktab
Melayu Kuala Kangsar.
1911 Kerani sambilan di Jabatan
Setiausaha Kerajaan Johor .
1911 Berkahwin kali pertama Rafeah
Abdullah (gadis Cina yang merupakan anak angkat bapanya). Mendapat empat orang
anak dan isterinya meninggal dunia beberapa tahun kemudian.
1915 Berkahwin kali kedua dengan
Che Jamilah dan mendapat seorang anak iaitu Ismail bin Onn. Isterinya meninggal
dunia.
Berkahwin kali ketiga dengan Che
Kah, seorang pelakon bangsawan.
1917 Menyertai Pasukan Tentera
Johor dan ditempatkan di Pulau Belakang Mati, Singapura- markas JMF. Pangkat
Leftenan.
1919 Berkahwin kali keempat dengan
Halimah Hussein, janda adiknya. Mendapat 3 anak termasuk Hussein Onn.
1920 Bekerja semula di Pejabat
Penasihat Johor tetapi dipecat oleh Sultan Ibrahim pada 31 Jun 1920 kerana
membidas baginda tanpa berselindung berkaitan isu harta.
1922 Diterima bekerja semula
sebagai penolong pegawai di Pejabat Tanah Johor kerana pujukan Tengku Ismail.
1923 Pegawai di Pejabat Tanah Muar
1924 Penolong Pemungut Hasil Tanah
Muar dengan gaji RM1440.00.
1927 Pindah ke Johor Bahru dengan
jawatan yang sama. Pegawai British menahan elaun RM200.00 setahun, tidak diberi
motokar kerajaan dan tidak disediakan rumah kerajaan sedangkan pegawai British
mendapat pelbagai kemudahan.
1927-1936 Dibuang negeri ke
Singapura oleh Sultan Ibrahim kerana menyiarkan berita Sultan Ibrahim
memperalatkan JMF sebagai buruh paksa dalam akhbar Sunday Mirror. Sultan
Ibrahim membina padang lumba kuda dan membuka ladang di Pagoh, Tasek Utara dan
Pasir Pelangi menggunakan JMF.
1930-1936 (umur 35): Bertugas
sebagai wartawan akhbar-akhbar Melayu di Singapura
1934 (umur 39): Menjadi pengarang
Lembaga Malaya dan harian Lembaga.
1936-1941 Menjadi Ahli Majlis
Mesyuarat Negeri Johor
1942 – 1945: Menjadi Ketua Pejabat
Kawalan Makanan Negeri Johor
1945-1946 Menjadi Pegawai Daerah
Batu Pahat
1946-1949 Memimpin Pergerakan
Melayu Semenanjung, Johor.
1946 Menganjurkan Kongres Melayu
1946
1946-1951 (umur 52): Menubuhkan
UMNO dan menjadi presidennya yang pertama. Beliau dilantik sebagai Menteri
Besar Johor pada 1 Jun 1947.
1949 (umur 54): Meletakkan jawatan
Menteri Besar Johor dan menumpukan kepada UMNO.
1951 Pengerusi Rural and Industrial
Development Authority (RIDA).
1951 (umur 56): Cadangan membuka
keahlian UMNO kepada semua kaum telah ditolak. Maka Dato' Onn meletakkan
jawatan sebagai Presiden UMNO dalam persidangan Majlis Mesyuarat Agung Keenam
pada 25 dan 26 Ogos 1951.
1951 Menubuhkan Parti Kemerdekaan
Malaya (IMP).
1954 (umur 59): Menubuhkan Parti
Negara mengganti Parti Kemerdekaan Malaya. Tujuan penubuhan parti tersebut
adalah untuk bertanding dalam pilihan raya umum yang pertama pada tahun 1955.
1955 Kalah dalam Pilihan raya
Persekutuan 1955
1959 Ahli Dewan Rakyat - sebagai
anggota pembangkang (dikatakan menyertai PAS).
1959 (umur 64): Mendapat satu
kerusi di kawasan Parlimen Kuala Terengganu Selatan dalam pilihan raya
Persekutuan.
1962 (umur 67): Meninggal dunia dan
dikebumikan di Makam Mahmoddiah Johor Bahru.
Senarai karya
Sumpah Melayu (1946)
Ulasan
Catat Ulasan